Müzik, kaydedilmeye başlamadan önce, dinlenme konusundaki evrmini çok yavaş yaşıyordu ve anlık olmak zorundaydı. Bir eseri defalarca dinlemek gibi bir durum söz konusu değildi haliyle. Müzisyenler uzun senfoniler üzerinde çalışıyorlar, en basit anlamda ise müzik, insanların toplanması ve bir araya gelmesinin en önemli bahanesi oluyordu. Avrupa, Amerika ya da Doğu, müzik dünyanın her yerindeydi ve etkileşim çok düşük seviyedeydi. Nerede olursa olsun, insalar müzik dinleyebilmek için beklemek zorundaydılar.
Senfoniler uzun oluyordu çünkü aynı performans belli bir tarih aralığında bir kaç kez sergilenebiliyordu.
Bahsettiğimiz dönem 20. YY öncesi ve tam olarak 1877 yılı bir dönüm noktası olacaktı. Thomas Edison, insanlığa sunduğu, gelişimi hızlandıran icatlarından birini müzik dünyası adına gerçekleştirdi ve gramafon(phonograpg) adı verilen bu icat sayesinde müziğin evlere girmesinin yolu açılmıştı.
Bu gelişimdeki ayrıntılara girmeden önce müzik eserlerinde oluşan bir değişimden bahsetmek gerek. Gramafon çok uzun kayıtlar çalabilecek şekilde tasarlanmamışıtı. Bundan ötürü müzisyenler, eserlerinin uzunluğu konusunda belki zorunlu bir evrim geçirmek durumundaydılar. Daha kısa ve daha akılda kalıcı olmak gibi bir zorunluluk çıkmıştı ortaya. Konserler yine önemini koruyordu fakat dinleyicinin eserlere ulaşması için konsere gitme zorunluluğu ortadan kalkmaya başlamıştı.
Radyodan gelen Elvis
Gramafon belki büyük bir adımdı ama pahalıydı. Herkesin ulaşabileceği bir cihaz değildi ve bir ivme daha gerekiyordu. Ses dalgaları dünyaya sadece savaş haberleri yaymayacaktı, aynı zamanda müzik ve histeri kavramlarını da taşıyacaktı. Bahsettiğimiz bu mucize kutunun adı radyoydu. Kullanılmasıyla beraber yanında tartışmalar da getirdi. Müziğin tadının değiştiği ve konserlerdeki o etkinin radyoda mümkün olmayacağı gibi kanıtlanabilirlik beklemeyen ithamlara maruz kaldı. Her şeyin yanında, kabul edilen gerçekler de vardı; radyo ucuzdu ve evet, garamfondan daha iyi bir ses kalitesi ile müzik dinleme imkanı sunuyordu.
Radyo, basit bir müzik kutusu gibi adlandırılabilirdi ve tabiki şarkı seçme opsiyonu verilmiyordu. Bu özelliği bütün müzik dünyasını alt-üst edecek bir çılgınlığın ilk adımlarını oluşturuyordu. Yeni müzisyenler, kısa şarkılar derken aralarından kolayca sıyrılan “mega starlar” ortaya çıkacaktı. “Kral” tabiriyle tanışacaktı müzik dünyası ve Elvis doğacaktı. Ve en can alıcı kısmı ise bu isimleri bütün dünya tanıyacaktı ve dinleyebilecekti.
Amerikan Modeli - Kulaklık
Aynı yüzyıl içerisinde sokaklarda bir moda oluşacak ve insanlar kulaklıkla dolaşmaya başlayacaklardı. Müzik artık evlerden dışarı çıkabiliyor ve daha bireysel bir yapıya dönüşüyordu. Manyetik bantlar yani bildiğimiz ismiyle kasetler hayata entegre olmuş ve çok net bir isimle akıllara kazınmaya başlamıştı : Walkman
.
Gramafon, hatta radyo, yavaşa yavaş şaşalı günlerini geride bırakıyor ve müzik dinleme konusundaki değer algısı istenmeyen bir yönde değişiyordu. “Radio Ga Ga” diyordu Queen, hasretle anılıyordu o günler.
Dijital dönem insan hayatında bir çok deiğikliğe yol açan ve çok hızlı bir dönem olarak girişini yaptı ve müzikte bundan nasibini aldı. Cd’ler, Cd çalarlar derken, bilgisayar ve intyerner teknolojisi son hızda ilerlemeye başladı. Müzik arşivleme dönemi artık mp3 formatında yapılıyor aynı şekilde Cd çalarlar yerlerini mp3 playerlara bırakıyordu. Youtube gibi hala zirvede bulunan kaynaklarmüziğe ulaşımı daha da kolaylaştırıyor ve müziğe karşı yeni bir bilinç oluşuyordu. Müzik ücretsiz olmalı anlayışı şu an günümüzün hakim görüşlerinden ve bu görüş yanında çözümlerini de getirmeye başladı. Spotify gibi yeni akımlar müzik dinleme konusunda hem ücretsiz olma hem de telif problemlerini çözme konusunda büyük adımlar olarak değerlendirilebilir.
Müziğin kalitesi, duygusu gibi konular bu süreçte elbette etkilendi ama ne olursa olsun müzik hala büyülü bir dünya. Geçmişi ve geleceğiyle bir bütün halinde hayatımızdaki varlığını devam ettirecektir. Ne olursa olsun içimizde geçmişe bir hasret olarak kalacak bu canlı organizmanın geleceğini tahmin etmek ise çok zor bir iş gibi duruyor.
http://sunnyside-studios.com/muzikveevrim.html
by sunnyside studios
